مقایسه و بررسی تفاوت های فولاد گالوانیزه و فولاد ضد زنگ

با اینکه هردو فولاد دارای خاصیت مقاومت در برابر خوردگی می باشند اما شاید این سوال برایتان بوجود آمده است که کدام یک بهتر است و با کاربرد و نیاز شما سازگاری بیشتری دارد. در این مقاله سعی داریم فولاد گالوانیزه و ضد زنگ را باهم مقایسه کنیم تا شما را در انتخاب گزینه مناسب و ایده آل نسبت به پروژه خود راهنمایی نماییم لطفا تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

فولاد گالوانیزه

در فرآیند گالوانیزاسیون محصول فولادی از فلز روی (ZN) به عنوان پوشش بر روی سطح ورق فولادی استفاده می شود که سبب افزایش مقاومت ورق فولادی در برابر خوردگی می شود و ورق گالوانیزه فولادی محصول آن است. متداول ترین روش گالوانیزه کردن فولاد به صورت غوطه وری گرم می باشد، در این روش فولاد را در استخری مذاب از فلز روی قرار می دهند تا تمامی سطح فولاد با فلز روی آغشته شده و لایه ی محافظتی ایجاد نماید، این لایه ی ایجاد شده علاوه بر محافظت از فولاد سبب ایجاد زیبایی در فولاد نیز می گردد. روش های دیگری برای گالوانیزه کردن فولاد وجود دارد. که می توان به الکترو گالوانیزه و گالوانیزه گرم که بر پایه عملیات حرارتی می باشد اشاره کرد. این روش ها بیشتر برای قطعاتی که دارای ساختاری پیچیده و یا کوچک هستند مورد استفاده قرار میگیرد.

فولاد ضد زنگ

فولاد ضد زنگ بر خلاف فولاد گالوانیزه از روکش محافظتی برخوردار نمی باشد و خاصیت مقاومت در برابر خوردگی در این فولاد مربوط به آلیاژهای تشکیل دهنده آن است. فولاد ضدزنگ علاوه بر داشتن آهن و کربن از عنصر کروم نیز برخوردار است. که به سبب همین خصوصیات دارای مقاومت پذیری بالایی در برابر خوردگی می باشد.

مقایسه فولاد گالوانیزه و فولاد ضد زنگ

همان طور که در قسمت بالا اشاره کردیم فولاد گالوانیزه و فولاد ضدزنگ دارای خاصیت های مقاومتی در برابر خوردگی می باشند اما با اینکه هردو دارای ویژگی یکسانی هستند. با این حال نسبت به هم از جنبه هایی قابل مقایسه می باشند که در ادامه به چند مورد از آن ها اشاره می کنیم:

*فولاد گالوانیزه یا فولاد ضدزنگ کدام یک مقاومت بالایی در برابر خوردگی ارائه می نماید؟

اینکه مقاومت فولاد گالوانیزه یا فولاد ضدزنگ بیشتر است بستگی به کاربرد و استفاده مورد نیاز دارد. اما در کل، فولاد گالوانیزه با اینکه در برابر آب و تغییرات جوی مقاومت بالایی دارد ولی در مقایسه با فولاد ضد زنگ در محیط های دریایی سریعتر دچار خوردگی و پریدگی می شود. همچنین لایه محافظتی روی گالوانیزه برخلاف لایه ی غیرفعال فولاد ضد زنگ از قابلیت خود ترمیمی بهره مند نمی باشد.

لازم به ذکر می باشد که در فولاد گالوانیزه اگر لایه محافظتی روی (ZN) دچار آسیب دیدگی گردد با تشکیل لایه ی زنگ زده همچنان به عنوان محافظ عمل کرده و از فولاد زیرین خود حمایت می نماید. همان طور که اشاره شد در کل فولاد ضد زنگ از مقاومت در برابر خوردگی بالاتری نسبت به فولاد گالوانیزه برخوردار بوده و در مدت زمان طولانی تری قابل استفاده می باشد.

*استحکام فولاد گالوانیزه یا فولاد ضدزنگ؟

از لحاظ استحکام و اینکه کدام یک از قدرت بالایی برخوردار است با مقایسه استحکام کششی در هر دو فولاد می توان به آن پی برد. فولاد ضد زنگ همیشه از لحاظ استحکام از فولاد گالوانیزه سرتر می باشد.

نکته

• مقاومت یک ماده در برابر شکست بوسیله نیروی کشش استحکام کششی نام دارد.
• استحکام کششی در فولاد ضد زنگ بین 515 تا 1300 مگاپاسکال می باشد.
• استحکام کششی در فولاد های کربنی(ماده تولیدی فولاد گالوانیزه) بین 400 تا 841 مگاپاسکال می باشد.

*وزن فولاد گالوانیزه یا ضدزنگ: کدام سنگین تر است؟

هر دو فولاد گالوانیزه و ضد زنگ از لحاظ وزنی نسبت به هم بسیار نزدیک می باشند. و تنها چند مورد سبب اختلاف وزنی این دو فولاد شده است که می توان به آلیاژهای فولاد ضدزنگ و ضخامت پوشش روی در فولاد گالوانیزه اشاره کرد.

*نسبت هدایت گرما در فولاد ضدزنگ و گالوانیزه

نسبت هدایت گرما در هر دو تقریبا به صورت یکسان می باشد. اما چون در فولاد گالوانیزه از فلز روی استفاده می شود باید نقطه ذوب فلز روی را در نظر گرفت چون در صورت ذوب شدن روی امکان آتش سوزی و خطر سوختگی وجود دارد.

*شکل پذیری گالوانیزه فولادی یا ضدزنگ کدام بیشتر است؟

در مقایسه خاصیت شکل پذیری این دو فولاد باید گفت که فولاد گالوانیزه دارای شکل پذیری بیشتری نسبت به فولاد ضد زنگ می باشد. اگر از فولاد ضدزنگ برای کاربرد مدنظر خود استفاده میکنید و می خواهید دارای خاصیت چکش خواری بیشتری باشد، باید از فولاد ضد زنگی که دارای استاندارد های آستنیتی می باشد استفاده نمایید.

*جوشکاری فولاد گالوانیزه یا ضد زنگ

با اینکه هردو فولاد از قابلیت جوشکاری بهره می برند اما جوشکاری هر کدام دارای معایبی نیز می باشد که می توان از موارد زیر نام برد:

1-در جوشکاری فولاد گالوانیزه دودهای تشکیل شده باید سریعا تهویه گردد چون استنشاق بخار اکسید فلز روی می تواند مضر باشد. همچنین در جوشکاری فولاد گالوانیزه امکان جدا شدن لایه محافظ وجود دارد به همین خاطر توصیه می گردد بعد از جوشکاری گالوانیزاسیون انجام پذیرد.

2-جوشکاری در فولاد ضدزنگ سبب از بین رفتن و شکستگی لایه غیرفعال شده که این امر باعث کاهش مقاومت در برابر خوردگی، فولاد ضد زنگ می شود.

*فولاد ضدزنگ یا گالوانیزه: کدام برای استفاده در صنعت پزشکی مناسب است؟

فولاد ضدزنگ دارای کاربرد و استفاده بیشتری در صنعت پزشکی نسبت به فولاد گالوانیزه است. فولاد گالوانیزه به علت اینکه دارای لایه ی پوششی روی می باشد تمیز کردن آن سخت تر بوده و از ایمنی کمتری برخوردار می باشد.

*فولاد گالوانیزه یا ضد زنگ کدام یک قیمت گران تری دارد ؟

با اینکه نمی توان به طور دقیق اختلاف قیمتی این دو فولاد را بیان کرد اما در کل فولاد گالوانیزه نسبت به فولاد ضد زنگ از قیمت پایین تری برخوردار بوده و از لحاظ اقتصادی به صرفه تر می باشد.

*کدام یک از فولاد گالوانیزه و ضد زنگ قابلیت بازیافت دارند؟

هر دو فولاد از قابلیت بازیافت برخوردار هستند، اما مراحل بازیافت در فولاد گالوانیزه به مراتب سخت تر می باشد زیرا بعد از بازیافت باید دوباره فرایند گالوانیزه شدن را طی نماید. اما قابلیت بازیافت فولاد ضدزنگ ساده تر بوده و بعد از اینکه از حالت جامد به مذاب تبدیل شد دوباره با نظارت می توان به شکل های متنوع فرم داد.

کاربردهای فولاد گالوانیزه

فولادهای گالوانیزه به علت اینکه دارای خواص مقاومتی در برابر خوردگی هستند و نیز از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه تر می باشند از آن ها به عنوان جایگزین فولاد ضد زنگ نیز استفاده می شود که از کاربرد های آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• صنعت کشاورزی
• صنعت خودروسازی
• سیستم های تهویه
• نیروگاه های برق و صنعت مخابرات

کاربرد های فولاد ضد زنگ

سهولت در نگهداری و استحکام سبب کاربرد فراوان فولاد ضدزنگ در صنایع مختلف شده است که در ادامه به چند مورد از کاربرد های فولاد ضد زنگ می پردازیم:

• صنعت هوانوردی
• سازه و معماری
• صنعت الکترونیک
• صنعت دریانوردی
• تولید لوازم خانگی
• صنعت پتروشیمی
• صنعت پزشکی

جمع بندی

اینکه فولاد ضدزنگ بهتر می باشد یا فولاد گالوانیزه همان گونه که اشاره شد بسته به کاربرد و مصرف دارد. این دو فولاد نسبت به هم دارای تفاوت هایی نیز بودند که سعی کردیم به طور کامل به آن ها بپردازیم تا گزینه ایده آل نسبت به کاربردتان را بدست آورید. اما می توان گفت فولاد ضدزنگ از لحاظ استحکام و مقاومت در برابر خوردگی نسبت به فولاد گالوانیزه بهتر عمل می نماید ولی در مقابل انعطاف پذیری فولاد گالوانیزه بیشتر بوده و از لحاظ اقتصادی نیز مقرون به صرفه تر می باشد. و همچنین به علت استفاده از لایه پوششی روی دارای ظاهر جذاب تری نیز می باشد.